Park Południowy we Wrocławiu

Jeden z najbardziej lubianych parków Wrocławia, położony w Borku (Krzyki) pomiędzy ul. Powstańców Śląskich a ul. Sudecką. Założony pod koniec XIX w. jako reprezentacyjny park krajobrazowy z dużym stawem, tarasem widokowym i siecią swobodnych alejek, zachwyca starodrzewem, kolekcją kasztanowców i lip oraz spokojną, „kurortową” atmosferą południowej części miasta.

ℹ️ Informacje praktyczne

🧭 Historia i założenie parku

Inicjatorem powstania parku był wrocławski kupiec i filantrop Julius Schöttländer, który przekazał miastu rozległe tereny z myślą o publicznym zieleńcu. Prace realizowano w latach 1892–1896. Kompozycję krajobrazową opracował ówczesny dyrektor ogrodów miejskich Hugo Richter, a dobór nasadzeń konsultował wybitny botanik Ferdinand Julius Cohn. Na początku XX w. przy stawie działała stylowa restauracja browarnika Georga Haasego z wysoką wieżą (zniszczona w 1945 r.).

🌿 Układ przestrzenny i przyroda

Kompozycja opiera się na osi ze stawem i szerokimi polanami, które przechodzą w sieć krętych alejek. Zbiornik wodny stanowi serce układu, a szeroka balustrada tarasu tworzy naturalną widownię dla fontanny i widoków na taflę wody. Na niewielkich wyniesieniach i skarpach uczytelniono punkty widokowe, co potęguje wrażenie „parkowego teatru”.

Na stosunkowo niewielkiej powierzchni (ok. 25–27 ha) rośnie bogaty starodrzew: kolekcje kasztanowców i lip, potężne dęby oraz okazy z przełomu XIX/XX w. W sezonie wiosenno-letnim kwitną kompozycje bylin i krzewów ozdobnych, a jesienią park przybiera pełną, złoto-czerwoną paletę. W sumie odnotowano tu 109 gatunków roślin, w tym m.in. Taxodium distichum (cypryśnik błotny), Liriodendron tulipifera (tulipanowiec amerykański), Carya ovata (orzesznik pięciolistkowy), Platanus × hispanica (platan klonolistny) oraz rzadką odmianę kasztanowca pospolitego ‘Digitata’.

⛰️ Wzgórze Bendera i altana widokowa

Wzgórze Bendera to sztuczne wyniesienie (ok. 131 m n.p.m.) z odtworzoną drewnianą altaną na szczycie. Ze zboczy rozchodzą się alejki z widokami na staw i taras. To jeden z najciekawszych punktów spaceru, łączący zielony krajobraz z delikatnymi akcentami architektury ogrodowej.

🎹 Pomnik Fryderyka Chopina

W regularnej części parku — wśród geometrycznie prowadzonych rabat — stoi pomnik Fryderyka Chopina autorstwa Jana Kucza (odsłonięty w 2004 r.). Otoczenie monumentu stanowi kompozycyjny kontrapunkt dla swobodnego układu nad stawem.

🌊 Staw i Taras Landsberga

Centralny staw z fontanną i kamienną balustradą Tarasu Landsberga to najbardziej rozpoznawalna część Parku Południowego. Latem tafla wody odbija korony drzew, a jesienią kompozycja mieni się barwami. Taras pełni funkcję reprezentacyjnego „balkonu” widokowego nad wodą.

🚶‍♀️ Spacerowe alejki i mostek

Sieć alejek prowadzi przez różnorodne wnętrza parkowe: od szerokich polan po kameralne zakątki nad wodą. Metalowy mostek nad kanałem dodaje malowniczości, a ławki rozmieszczone są tak, by korzystać z naturalnych punktów widokowych na staw i starodrzew. W pobliżu parku znajduje się również pomnik Ferdinanda Cohna.

⚠️ Rekreacja i zasady korzystania

Park Południowy pozostaje jednym z ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców południowych dzielnic Wrocławia — zarówno dla spacerowiczów, rodzin z dziećmi, jak i biegaczy. Duże polany, sieć alejek i malownicze wnętrza krajobrazowe sprzyjają spokojnemu relaksowi i rekreacji na świeżym powietrzu.

• 🧺 Piknik: dozwolony. Można rozłożyć koc na trawie, odpoczywać i spożywać posiłki na świeżym powietrzu, pod warunkiem zachowania porządku i nieuszkadzania zieleni. To popularna forma spędzania czasu w ciepłe dni.
• 🔥 Grill i ogień: obowiązuje zakaz grillowania oraz rozpalania ognia – również przy użyciu grilli przenośnych. Zakaz wynika z przepisów miejskich dotyczących terenów zieleni oraz z faktu, że Park Południowy jest zabytkowym założeniem krajobrazowym. Straż Miejska może nałożyć mandat za nieprzestrzeganie tych zasad.
• 🐕 Psy: wstęp dozwolony, jednak zwierzęta muszą być prowadzone na smyczy. Właściciele są zobowiązani do sprzątania po swoich pupilach i unikania stref z rabatami kwiatowymi oraz terenu wokół pomnika Fryderyka Chopina.
• 🏃‍♂️ Bieganie i spacery: szerokie, kręte alejki i polany są często wykorzystywane do joggingu oraz rekreacyjnych spacerów. Poranne godziny to najspokojniejszy czas dla biegaczy i osób ćwiczących.
• 👧 Dla dzieci: w parku znajduje się plac zabaw oraz przestrzeń do zabaw na trawie, co sprawia, że jest to jedno z ulubionych miejsc rodzin z małymi dziećmi.

Krajobrazowa kompozycja z epoki, starodrzew, staw z fontanną i altana na wzgórzu — Park Południowy łączy reprezentacyjny charakter z kameralnymi zakątkami do odpoczynku. To zielone serce południowego Wrocławia i jeden z kluczowych adresów w miejskiej osi spacerowej Krzyków.